ارائه مدلی جدید جهت برآورد میزان انرژی روزانه خورشید در نواحی خشک و نیمه خشک ایران

چکیده برآورد تابش خورشیدی روزانه(Rs) برپایه‌ پراسنج‌های هواشناختی اندازه‌گیری شده در سطح افقی زمین به‌ صورت گسترده در زمینه‌های مختلف به‌ کار برده می‌شود. به دلیل مشکلات اقتصادی و فنی، اندازه‌گیری تابش در همه مناطق ممکن نیست و باید براساس مدل‌‌های ریاضی به گونه‌ای آن را تخمین زد. یکی از روش‌های متداول برای تخمین تابش خورشیدی رسیده به زمین، استفاده از متغیرهای دمایی و جغرافیایی در هر مکان است. در این مقاله تلاش شده تا یک مدل عمومی برای تخمین Rs برای مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران معرفی گردد. در پژوهش حاضر پس از بررسی و مرور پیشینه‌ علمی موضوع برای برآورد Rs، ابتدا داده‌های تابش خورشیدی رسیده به زمین(Mj m-2 d-1)، دما، رطوبت نسبی هوا و ... در مقیاس زمانی روزانه از سه ایستگاه سینوپتیک کرمان، مشهد و یزد که جزء مناطق خشک و نیمه خشک مرکزی ایران هستند، در دوره آماری 1350 تا 1390 از سازمان هواشناسی کشور(IRIMO) اخذ گردید. سپس داده‌های موجود مورد بررسی قرار گرفته و داده‌های پرت و دارای خطا حذف شدند. در ادامه میانگین روزانه‌ داده‌های مذکور محاسبه گردید و با استفاده از تحلیل رگرسیون چندین مدل توسط نرم‌افزار MATLAB محاسبه شد. براساس نتایج به دست‌آمده مدل 2 و 5 برازنده‌ترین مدل برای مناطق خشک و نیمه خشک ایران هستند. علاوه‌براین، به دلیل اینکه این دو مدل برپایه‌ عرض جغرافیایی می‌باشند می‌توان آنها را در تخمین تابش خورشیدی روزانه‌ سایر نقاط جهان بخصوص مناطقی با عرض جغرافیایی مشابه به کار برد.